Uit de Ivoren Toren

Ontwerpen voor de circulaire economie

July 14, 2021 Centre for Sustainability Season 3 Episode 8
Uit de Ivoren Toren
Ontwerpen voor de circulaire economie
Show Notes Transcript

De circulaire economie. Je hebt er vast over gehoord of gesproken. Vaak gaat het dan al snel alleen over recycling. Maar het gaat natuurlijk om veel meer. Productontwerp, bijvoorbeeld,  speelt ook een rol. Maar hoe zit dat precies? Hoe ontwerp je producten op een circulaire manier?

In deze aflevering een keertje geen hoogleraar of wetenschapper te gast. Fenna Plaisier, voormalig host van deze podcast, vraagt namelijk Deborah Sumter (de huidige host) deze keer het hemd van het lijf.  Deborah voltooide onlangs 4,5 jaar promotieonderzoek naar de benodigde competenties voor circulair ontwerpen. Wat ontdekte zij?

----
Host: Deborah Sumter

Meer informatie: Website Centre for Sustainability

Productie: Klaenk
Artwork: Visual Friday

00:00:00
Deborah Sumter: Hé, je kan je skills als ontwerper ook inzetten om zeg maar wat meer sociale projecten te doen en van daaruit ben ik eigenlijk langzaam aan richting meer duurzaamheid gerold.

00:00:12
Deborah Sumter: Mijn naam is Deborah Sumter. In deze podcast ga ik in gesprek met wetenschappers.

00:00:16
Deborah Sumter: Wat gaat er al wel goed en waar lopen ze nog wel tegenaan? En zo heb ik eigenlijk een set van negen competenties geïdentificeerd.

00:00:26
Deborah Sumter: Ik wil weten waar ze mee bezig zijn en hoe hun onderzoek de samenleving raakt. Wat is de link met de echte wereld?

00:00:32
Deborah Sumter: Die van belang zijn als je gaat... dus gaat ontwerpen volgens die circulaire principes? Je luistert naar Uit de Ivoren Toren.

00:00:45
Deborah Sumter: De circulaire economie. Je hebt er vast over gehoord. Vaak gaat het al snel alleen over recycling. Maar het gaat eigenlijk over veel meer. Productontwerp bij voorbeeld speelt ook een rol. In deze aflevering geen hoogleraar of wetenschapper te gast. Fenna Plaisier, voormalig host van deze podcast, vraagt mij deze keer het hemd van het lijf. Ik heb de afgelopen vierenhalf jaar promotieonderzoek gedaan waarin ik keek naar benodigde competenties voor circulair ontwerpen. Mijn naam is Deborah Sumter en vandaag treedt ikzelf dus een keer Uit de Ivoren Toren.

00:01:25
Fenna Plaisier: Dank Deborah voor deze uitnodiging. Ik vind het heel leuk om weer eens terug te zijn bij Uit de Ivoren Toren. Zou je jezelf eerst even willen voorstellen.

00:01:35
Fenna Plaisier: Ja, zeker, ik ben Deborah Sumter. Ik werk bij het Leiden-Delft-Erasmus center for Sustainability. Ik houd me daar eigenlijk vooral bezig met wetenschapscommunicatie. En mijn achtergrond is in industrieel ontwerpen en ik ben eigenlijk dit jaar gepromoveerd.

00:01:53
Fenna Plaisier: Ja, wat leuk! En we gaan het hebben over je promotieonderzoek over de competenties die ontwerpers moeten hebben voor circulair ontwerpen. Ik ben heel erg benieuwd: hoe kom je in deze hoek terecht? Hoe kom je bij zo'n onderwerp terecht?

00:02:07
Deborah Sumter: vraag. Ik eh ben in principe eigenlijk toen ik studeerde... Industrieel Ontwerpen studeerde, zag ik eigenlijk om me heen eigenlijk allemaal mensen die toch wel bij de grotere bedrijven willen... wilden werken en auto's, etc. Echt een beetje, zeg maar ja, gewoon in principe de grotere corporates van de wereld. En ik had eigenlijk die ambitie niet en toen was het een beetje zoeken van oké, wat wil ik dan wel? En toen deed ik de minor International Entrepreneurship and Development en van daaruit deed ik eigenlijk een project in Tanzania en daar heb ik eigenlijk geleerd van, hé, je kan je skills als ontwerper ook inzetten om zeg maar wat meer sociale projecten te doen en van daaruit ben ik eigenlijk langzaam aan richting meer duurzaamheid gerold. En daar heb ik me eigenlijk ook mee bezighouden de rest van m'n studie. Dus projecten in Tanzania, projecten in Indonesië. Eigenlijk allemaal van dat soort dingen. En na mijn studie eh... toen ik mijn master had gehaald. Toen was het een beetje zoeken van oké, ja, wat wat wil ik nu doen? En toen kwam er eigenlijk de... de functie van dus ehm... of tenminste promotiefunctie kwam eigenlijk op m'n pad. En dat ging over een circulaire economie en ontwerpen voor de circulaire economie. En ik vond dat gewoon eigenlijk super interessant, want ik dacht, dit gaat ook in principe over duurzaamheid of bijdragen aan een duurzame wereld. En dat is eigenlijk wie ik ben, als persoon en ook als ontwerper.

00:03:35
Fenna Plaisier: Ja, en nu hoor ik heel vaak dat duurzaamheid en circulaire economie in één adem worden genoemd. Kun je wat meer uitleggen waarom of hoe een circulaire economie dan bijdraagt aan die duurzame wereld?

00:03:49
Fenna Plaisier: Goeie vraag, ik zal even kort eerst uitleggen wat de circulaire economie is of waar het voor staat, en dat doe ik wel even aan de hand van één van de producten waar ik naar heb gekeken in m'n onderzoek. Dat is een kinderwagen? Ja, dus stel, je hebt een kinderwagen, daar zit heel veel energie, materialen, etc in om... om... om die te maken, eh en na een aantal jaar eindigt die op de afvalberg en in principe is dat gewoon zonde, want er is dus veel, ja, materiaal, energie, tijd in gegaan om dat product te maken. De circulaire economie zegt van oké, kijk naar hoe je het product nog veel langer kan laten meegaan of dervoor kan zorgen dat die makkelijk op te lappen is. En je kijkt ook naar andere businessmodellen dan in de ja in de gewoon economie, om zo ervoor tez zorgen dat zo'n kinderwagen langer in de economie in principe blijft.

00:04:45
Fenna Plaisier: Oké, dus, je kijkt niet alleen naar hoe het wordt gemaakt, maar ik kijk dus ook naar hoe het businessmodel van een bedrijf die het verkoopt veranderd wordt, zodat het meer volgens de circulaire economie gaat. Kun je dat een beetje uitleggen wat voor een businessmodel ik dan aan moet denken?

00:05:01
Deborah Sumter: Ja, dus de business modellen waar je aan kan denken is dus bijvoorbeeld het leasen van een product of het huren... verhuren van een product eh aan de gebruiker. Of je betaalt soms voor toegang tot een product. En een voorbeeld daarvan is dus bijvoorbeeld zo'n Felyx die wel eens op de weg ziet staan en waar je gewoon lekker op kan springen. Dan betaal je per weet ik veel per minuut of zo, maar je betaalt eigenlijk voor de mobiliteit van oké, ik kan nu van A naar B. Eh, dus dat is dat is een vorm van een circulair businessmodel, maar ook bijvoorbeeld het leasen van zo'n... zo'n kinderwagen, waar ik het net over had, en het idee daarachter is dat als ik een bedrijf ben en ik lease een kinderwagen aan iemand dan is het voor mij heel slim om een product te maken dat heel goed en heel lang meegaat. Dus dat eigenlijk het, dat is eigenlijk het, ja, dat is in principe het idee,

00:06:00
Fenna Plaisier: Dat is een incentive dus ook voor het bedrijf zelf, om zo'n circulair product te maken die makkelijk te repareren is, lang meegaat zodat ze er dus zelf niet heel veel omkijken naar hebben?

00:06:12
Deborah Sumter: Ja. Klopt.

00:06:14
Fenna Plaisier: Duidelijk. En in je onderzoek ga je het hebben over de competenties die zo'n designer die bijvoorbeeld die hele prachtige scooter maakt of de hele mooie kinderwagen maakt, die zo sterk en circulair mogelijk is, makkelijk te repareren. De competenties die zo'n designer moet hebben. Hoe heb je dat onderzoek gedaan?

00:06:35
Deborah Sumter: Ik heb gewoon eigenlijk verschillende. Ik heb gewoon met heel veel ontwerpers gesproken. Ik heb een beetje veldwerk gedaan, ik heb één op één interviews gedaan, focus groepen, en zo heb ik eigenlijk gewoon geleerd van al die ontwerpers die eigenlijk op hun eigen manier bezig zijn om te ontwerpers, eh om om te ontwerpen volgens die circulaire principes. En daarvan eigenlijk geleerd van oké, wat gaat er al wel goed en waar lopen ze nog wel tegenaan? En zo heb ik eigenlijk een set van negen competenties geïdentificeerd die van belang zijn als je gaat.. dus gaat ontwerpen volgens die circulaire principes.

00:07:13
Fenna Plaisier: En nu ben ik natuurlijk heel erg benieuwd: wat zijn nu die competenties die een designer moeten hebben?

00:07:22
Deborah Sumter: Ja. Het zijn... ik, het zijn ook er wel veel. Het zijn er dus negen en ik ga dan niet... niet allemaal uitweiden over alle negen, want dan zijn we... zitten we hier denk ik nog een heel uur. Maar de competenties die het meest voor mij ook het meest verrassend waren of waarvan ik denk van oké, die die zijn ook echt van belang en nog niet zo goed ontwikkeld bij ontwerpers. Dat zijn er... Dat zijn er twee, één is eh eh circulair systeemdenken en dat gaat eigenlijk over als je ontwerpt... Als ontwerper denk je bijvoorbeeld bij het ontwerpen van een kinderwagen van oké het moet mooi zijn. Hij moet gebruiksvriendelijk zijn... en hij moet, ja, gewoon duurzaam zijn in de zin van dat ie gewoon eigenlijk fysiek duurzaam is, dus dat 'ie wel tegen een stootje kan. Maar circulair systeemdenken gaat, eigenlijk over veel meer, dus eigenlijk over het nadenken van oké, waar komen de materialen van- eh, daan, waarvan het... van de kinderwagen is gemaakt? Hoe zit de kinderwagen uiteindelijk in elkaar? Wat voor service heb ik daar omheen nodig, zodat die tussendoor misschien gerepareerd kan worden? Eh wie ga ik daarbij betrekken? Dus eigenlijk allemaal stukjes uit het systeem, allemaal stukjes die aan elkaar gelinkt zijn en die van belang zijn om zo'n circulair product op de markt te brengen. Dat is één. En een tweede is circular storytelling: en dat gaat in principe over de verhalen die je vertelt over de circulaire economie en over de ja, de producten die op JE de markt zet, en eigenlijk gewoon een beetje een soort van om andere mensen te overtuigen. Want circulaire economie gaat ook heel erg over samenwerken met andere mensen. Dus ja, je moet ze soms ook overtuigen, want jij als ontwerper, kan wel overtuigd zijn van waarom eh je circulair moet gaan ontwerpen, maar eigenlijk moet je heel veel andere mensen meekrijgen eh en ook het verhaal vertellen van nou, wat houdt dit in? Dus dat! Dat zijn er twee waarvan ik denk oh, ja, heel belangrijk, soms soms ook wel verrassend en die moeten nog verder ontwikkeld worden, zodat we echt ook die transitie eh kunnen maken naar een circulaire economie.

00:09:38
Fenna Plaisier: Ja, heel duidelijk kan me ook voorstellen, als je eerst alleen maar bezig was met :ik verkoop een product en die gaat naar de afvalberg dat je met veel minder mensen hoefde samen te werken dan als het product heel lang in een economie blijft, met heel veel mensen die ermee te maken, met reparaties, met mensen die het gaan leasen. Dus ja duidelijk dat daar... dat daar een een ander verhaal bij moet komen. En nu heb je dat onderzoek gedaan en nu kan ik me ook wel voorstellen dat je graag wil dat er iets met het onderzoek wordt gedaan. Weet je al wat met jou inzichten over competenties eh kan worden gedaan en wordt gedaan.

00:10:14
Deborah Sumter: Ja, ik heb nu hier en daar wat aanvragen gekregen van. Hé, wil je hier wat meer over vertellen? Dus zo merk ik dat er in de industrie wel interesse is in zeg maar meer inzichten in van wat zijn die vaardigheden dan. En daarnaast merk ik ook dat het binnen of denk ik ook dat het binnen het onderwijs interessant kan zijn. Specifiek in ontwerp, onderwijs. Ik zie dat er best wel veel opleidingen of tenminste, master programma's ontwikkeld worden, die gaan over een circulaire economie, dus die... daarin zou dit kunnen begeleiden. Van oké, dit zijn belangrijke competenties en dan kun je dan zelf binnen binnen zo'n vak, dan de tools ontwikkelen, om dan die competenties of om dan die ontwerpers die competenties te helpen ontwikkelen. Dus ik zie...ik zie op twee plekken zie ik mogelijkheden.

00:11:04
Fenna Plaisier: Dus zowel Philips of een autofabrikant kun naar je toekomen om te zeggen: hé, als ik ontwerpers aanneem wat voor competenties moeten zij doen? Wat voor workshop kan ik gaan gegeven? Zo als op de universiteit, waar we over.... waar over programma's worden nagedacht voor studenten.

00:11:20
Deborah Sumter: Ja en waarschijnlijk ga ik ook nog kijken of ik binnen... ja, Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability ook een workshop hierover kan ontwikkelen, omdat wij ook heel erg bezig zijn met onderwijsprogrammas voor de drie universiteiten over circulaire economie te... te ontwikkelen. Dus daar zie ik ook wel een bijdrage.

00:11:44
Fenna Plaisier: En waar kan ik dat volgen? Waar kan ik jou bijvoorbeeld, jou onderzoek lezen, maar waar kan ik ook later volgen, bijvoorbeeld als jij iets gaat doen over deze workshop?

00:11:57
Deborah Sumter: Je kan sowieso ons op Linkedin volgen en ons op de website. En eigenlijk, als je als student mee gaat doen aan één van de van onze labs aankomend jaar, dan zal je waarschijnlijk wel een workshop ook volgen van eh ja, waar ik aan heb bijgedragen. Dus zo in principe en als je echt ook nog m'n onderzoek verder wilt lezen, dan zal ik die ook linken op de website.

00:12:23
Fenna Plaisier: Oké, dus de website van Centre for Sustainability is belangrijk. En de LinkedInpagina van LDE Centre for Sustainability.

00:12:28
Deborah Sumter: Yes.

00:12:30
Fenna Plaisier: Oké. Nou, je krijgt er hopelijk wat nieuwe volgers bij. Dank je wel voor dit interessante gesprek. Ik heb weer wat nieuws geleerd over de circulaire economie. Ik dacht dat ik in principe het meeste al wist, maar dat is toch weer niet zo. Ik... Ik hoop heel erg dat hier wat mee wordt gedaan, want ik denk dat het erg belangrijk is dat inderdaad studenten dit leren. En ook hartstikke leuk dat ik weer een keer terug mocht komen om dit te doen. Dank je wel,

00:12:52
Deborah Sumter: Ja, jij ook bedankt! Dit was de laatste aflevering van het derde seizoen van Uit de Ivoren Toren. Het LDE Center for Sustainability bedankt Fenna Plaisier voor haar bijdrage. Heb je de andere afleveringen van deze podcast gemist? Beluister ze dan terug via je favoriete podcast app. Tot de volgende.