Duurzaamheid en mode...twee dingen die niet altijd samen lijken te gaan. We worden regelmatig doodgegooid met verhalen over de groeiende fast fashion markt aan de ene kant en de kledingberg aan de andere kant. Wat is ervoor nodig om deze onderwerpen dichter bij elkaar te brengen?
In deze aflevering ga ik in gesprek met Natascha van der Velden, onderzoeker en consultant op het gebied van duurzame mode en academisch coordinator van het LDE CfS Circular Textiles Lab. Ze vertelt ons meer over haar passie voor het vak, de rol van ontwerpers, en wat er nodig is om toe te werken naar een duurzamere mode industrie. En ze geeft wat tips mee zodat jij ook kunt zorgen voor een duurzaam gevulde kledingkast. Kortom: stof tot nadenken!
----
Host: Deborah Sumter
Meer informatie: Website Centre for Sustainability
Productie: Klaenk
Artwork: Visual Friday
Duurzaamheid en mode...twee dingen die niet altijd samen lijken te gaan. We worden regelmatig doodgegooid met verhalen over de groeiende fast fashion markt aan de ene kant en de kledingberg aan de andere kant. Wat is ervoor nodig om deze onderwerpen dichter bij elkaar te brengen?
In deze aflevering ga ik in gesprek met Natascha van der Velden, onderzoeker en consultant op het gebied van duurzame mode en academisch coordinator van het LDE CfS Circular Textiles Lab. Ze vertelt ons meer over haar passie voor het vak, de rol van ontwerpers, en wat er nodig is om toe te werken naar een duurzamere mode industrie. En ze geeft wat tips mee zodat jij ook kunt zorgen voor een duurzaam gevulde kledingkast. Kortom: stof tot nadenken!
----
Host: Deborah Sumter
Meer informatie: Website Centre for Sustainability
Productie: Klaenk
Artwork: Visual Friday
00:00:00
Natascha van der Velden: Ja, het het feit dat er dus steeds meer gemaakt wordt en gekocht wordt en afgedankt wordt, dat is wat we allemaal rondom ons zien.
00:00:11
Deborah Sumter: Mijn naam is Deborah Sumter. In deze podcast ga ik in gesprek met wetenschappers.
00:00:16
Natascha van der Velden: Bij bepaalde merken van kleding liggen zowel hele goeie items als hele slechte items naast elkaar in het schap.
00:00:24
Deborah Sumter: Ik wil weten waar ze mee bezig zijn en hoe hun onderzoek de samenleving raakt. Wat is de link met de echte wereld?
00:00:31
Natascha van der Velden: En ja zorg dan maar dat de consument precies de goede kiest. Dat is echt gewoon echt super moeilijk. Je luistert naar Uit de Ivoren Toren. Duurzaamheid en mode. Twee dingen die niet altijd samen lijken te gaan. We worden regelmatig doodgegooid met verhalen over de groeiende fact fashion markt aan de ene kant en de kleding berg aan de andere kant. In deze aflevering ga ik in gesprek met Natascha van der Velden. Onderzoeker en consultant op het gebied van duurzame mode en academisch coördinator van het LDE Center for Sustainability Circular Textiles Lab. Ze vertelt ons meer over haar passie voor het vak, de rol van ontwerpers en wat er nodig is om toe te werken naar een duurzamere mode industrie. En ze geeft wat tips mee zodat jij ook kunt zorgen voor een duurzaam gevulde kledingkast.
00:01:32
Natascha van der Velden: Ik ben Natascha van der Velden. Ik ben onafhankelijk onderzoeker en consultant op het gebied van duurzame kleding en textiel. Ik heb een doctoraal gedaan aan de TU Delft, faculteit Industrieel Ontwerpen. En daarbij tijdens mijn promotieonderzoek heb ik gekeken naar met name levenscyclusanalyses van kleding en textiel. En de belangrijkste boodschap van mijn, ja, van mijn onderzoek was dat ontwerpers en modeontwerpers zoveel mogelijk rekening moeten houden met resultaten van levenscyclusanalyses al tijdens het ontwerpproces om zo de industrie te verduurzamen.
00:02:26
Deborah Sumter: In deze aflevering hoor je vaak het woord levenscyclusanalyse. Ik heb er wel eens van gehoord, maar wat het nou precies betekent:
00:02:37
Natascha van der Velden: Door middel van levenscyclusanalyse kun je meten hoe groot de milieu impact is van een materiaal of van een product of van een systeem.
00:02:52
Deborah Sumter: Naast haar werk als onderzoeker en consultant is ze academisch coördinator van het LDE Centre for Sustainability Circular Textiles Lab. En dat gaat goed samen.
00:03:03
Natascha van der Velden: Ik vind het heel erg leuk om in de rol als academisch coördinator van het Centre for Sustainability Lab Circular Textiles de studenten van verschillende opleidingen bij elkaar te brengen. Omdat het zo belangrijk is dat ehm verschillende disciplines elkaars taal spreken. En met name in de textielindustrie, omdat 't zo veel aspecten heeft, is dat heel erg belangrijk. Ehm ja en en ook de... de... de systee aanpak die vereist is om een transitie op gang te brengen, ja, die.. die vereist ook weer dat veel meer partijen met elkaar gaan praten. En nou, dat... dat doen we nu binnen het lab en je ziet ook dat dat zijn vruchten afwerpt en dat ook de studenten het heel leuk vinden om met elkaar over hun.. ja.. over hun onderzoek te praten en elkaar te helpen.
00:04:09
Deborah Sumter: Natascha houdt zich al bezig met mode en textiel vanaf dat ze klein is. Wat voor haar begon met spelen met barbies zou uiteindelijk haar werk worden.
00:04:18
Natascha van der Velden: Ja, nou, dat komt eigenlijk al vanaf het moment dat ik ja een naald vast kon houden, was ik al bezig met het maken van dingen van textiel, en dat was voornamelijk dan kleding voor mijn barbies en poppen. En ja, zodra ik met een naaimachine om kon gaan, ben ik dat op de naaimachine gaan doen en heb ik zelfs, ja, mijn moeder leren naaien. Dus ja, die passie, die, die is al heel vroeg gekomen en ik... uiteindelijk wilde ik daar ook heel graag mijn beroep van maken of in ieder geval beroepsmatig mee... mee bezig gaan. Maar uiteindelijk ben ik dus toen Industrieel Ontwerper gaan studeren en kon ik mijn afstuderen doen op een duurzame kleding en textiel. En juist die... het onderwerp duurzaamheid gaf heel veel technische diepgang, waardoor ik dus ook, ja, gefundeerd, zeg maar, technisch ingenieur kon worden op kleding en met een kledingcollectie, een duurzame kledingcollectie, ben afgestudeerd. En dus eigenlijk al tijdens die periode, en dan praat ik over begin negentiger jaren, ehm, was er al een beweging van duurzaam textiel. D'r ontstonden wat biologische collecties van biologisch katoen gemaakt. Dus er ontstond al een beetje een soort gewaarwording van onze textiel en de fast fashion die de afgelopen toen al 15 jaar was opgekomen die is misschien, ja, helemaal niet zo duurzaam als wij denken. Uiteindelijk ebte dat weer weg, want toen ontstond natuurlijk de internetbubbel en niks kon weer op en alles ging maar door en. D'r werd steeds meer geproduceerd en d'r werd niet meer bij nagedacht, ehm, maar ja bij mij is dat altijd natuurlijk... Op het moment dat je begonnen bent met zo'n onderzoek, gaat dat ook niet meer d'r uit en is die drijfveer dus altijd gebleven om ja de mode en textiel te verduurzamen.
00:06:33
Deborah Sumter: In de vorige aflevering hoorden we hoe Ulrike Hahn een hoop pionierswerk moest verrichten omdat het onderzoeksveld eigenlijk compleet nieuw is. Het is onontgonnen terrein. Hetzelfde geldt eigenlijk voor Natasja en haar onderzoek naar het verduurzamen van mode en textiel.
00:06:49
Natascha van der Velden: Ja, dat was soms best wel een gevecht, ehm, en... en ook dat je heel veel moet uitleggen. En dat blijft nog steeds zo. En dat... Maar dat is voor.. voor iedereen die in een onderwerp zit waar je zelf heel veel van weet, denk je dat anderen ook heel veel weet... van weten. Maar dat is natuurlijk vaak niet zo. Maar het blijven uitleggen dat kleding net zo goed een product is als een stoel of een auto. Ja, dat.. dat blijft toch wel een... een gevecht eigenlijk dat je denkt van: hé, snappen jullie nou nog niet! Dus dat.. en ja, dat... dat heel veel mensen niet bij stilstaan hoe... hoeveel technische achtergrond een textielproduct eigenlijk heeft. NBeginnende al op de, ja, katoenvelden maar natuurlijk ook bij het maken van polyester, ja, daar zit al heel veel technologie achter om dat allemaal te kunnen kweken en maken, tot en met ja, dat het een eindproduct is. Ja, en inmiddels is het natuurlijk steeds belangrijker om ook over het einde van het leven na te denken en daar komen ook weer allerlei technische aspecten bij kijken. Dus ik heb altijd al gezegd dat de... de.. de visie van industrieel ontwerpers, maar. maar ook meer van de systeem aanpak, dat die heel erg belangrijk is voor het verduurzamen van de kledingindustrie en de textielindustrie.
00:08:28
Deborah Sumter: De passie voor het verduurzamen van de mode en textielindustrie zette Natascha ook voort in haar promotieonderzoek.
00:08:37
Natascha van der Velden: Ik begon mijn promotieonderzoek, ja, vanuit een honger naar meer kennis p mijn afstudeeronderwerp en in die periode, daar zit dus een jaar of tien tussen. Ik ben eerst gaan werken en bij diverse bedrijven, ook in de mode industrie, maar ook in de grafische industrie, ehm, en toen ik begon met mijn PhD toen had ik allerlei ideeën voor innovaties. Ja, hoe ik nieuwe kleding zou kunnen gaan maken: bijvoorbeeld kleding sprayen of ehm, het maken van meer biologische materialen. Allerlei dat soort ideeën. En toen ik dat dat opgetekend dacht ik van ja, maar ik kan dit allemaal wel bedenken. Maar ik moet weten dat het duurzamer is. Dan wat.. wat er is op dit moment. Nou, ja, en dan kom je natuurlijk uit bij weten is meten en dan is levenscyclusanalyse is ,ja, de aangewezen methode om te gaan kijken of dat werkelijk zo is. En uiteindelijk, omdat bleek dat er niet zo heel veel mensen expert waren op het gebied van levenscyclus analyse van textiel, moest ik dat eigenlijk zelf wel worden. En heb ik me.. heb ik me daar heel erg in verdiept, natuurlijk samen met begeleiders Han Brezet en Joost Vogtländer. En ehm, ja, ben ik dus eigenlijk LCA expert geworden, omdat het zo belangrijk is natuurlijk om om eigenlijk alles wat we doen op één of andere manier toch wel, ja, te staven met cijfers. Ik wil niet zeggen dat dat het enige is, maar intuïtie is vaak niet een goede leidraad.
00:10:36
Deborah Sumter: Wat zijn de belangrijkste bevindingen uit al het onderzoek dan Natascha door de jaren heen heeft gedaan?
00:10:42
Natascha van der Velden: Ja, bij mijn afstudeerproject heb ik gekeken naar of kleding gemaakt van natuurlijke materialen, of die nou milieuvriendelijker was dan kleding gemaakt van synthetische materialen. En omdat destijds in 1994 de LCA-methodiek nog niet volledig ontwikkeld was en ook... der waren ook nog geen data. Ehm... Ik moest bijvoorbeeld faxen om data te krijgen. Nou, dat ging natuurlijk helemaal niet lukken met landen aan de andere kant van de wereld. Ehm..., dus ik heb toen een kwantitatieve [correctie achteraf: kwalitative] analyse gemaakt en daar kwam eigenlijk uit dat natuurlijke materialen best wel een hoge milieu impact hebben, wat wat natuurlijk tegen de intuïtie in was, ehm en dat synthetische en ook half-synthetische materialen wellicht een veel beter milieu profiel hebben dan natuurlijke materialen. En uiteindelijk bij mijn PhD, en dat is dan dus 10, 15 jaar later heb ik die hele analyse nog eens over kunnen doen met inmiddels wel goed ontwikkelde LCA-methodieken, met veel betere data en eigenlijk kwam er hetzelfde uit als wat ik toen had geconcludeerd tijdens mijn afstuderen. Ehm dat, ja, dat de milieu impact van half-synthetische materialen is, vol-synthetisch heeft weer een andere, ja, impact eigenlijk, maar dat die wellicht veel beter is dan die van... van helemaal natuurlijke materialen. Dus ja, dat is heel algemeen gezegd. Dat kan je.... Het is ook heel moeilijk om dat heel algemeen te zeggen, maar het... Destijds mijn afstuderen, de uitkomst van mijn afstudeeronderzoek zette al vraagtekens bij, ja bijvoorbeeld, is katoen wel zo milieuvriendelijk en inmiddels is daar veel meer over bekend en zijn er heel veel mensen die, ja, inmiddels weten dat er ook heel veel nadelen kunnen zitten aan katoen.
00:13:07
Deborah Sumter: Het gaat nu steeds over de materialen die nodig zijn om kleding te produceren, maar hoe zit het met de milieu-impact van transport?
00:13:15
Natascha van der Velden: Ja, wat ook heel vaak gedacht wordt, is dat het transport een grote milieu-impact heeft. En uit mijn studies, maar ook uit heel veel andere studies blijkt dat dat niet zo is. En dat is wel een hele belangrijke bevinding omdat, ja, d'r heel vaak problematische wordt gekeken naar transporteren, ehm ja, terwijl je juist natuurlijk die afweging moet maken van op het moment dat ik het ergens anders vandaan haal, is het misschien wel... heeft het een minder grote impact. Moet ik misschien wel iets verder transporteren maar hoe weeg dat tegen elkaar op? En ehm... Dat is denk ik wel heel belangrijk. En aan de andere kant, dat heb ik dan niet zelf onderzocht. Maar dat komt uit ander onderzoek. En dan hebben ze het over the last mile. En dat is: als je met je auto naar het winkelcentrum gaat om daar je t-shirt te kopen, dan is die last mile, die heeft een hele grote impact. Ehm ja, en dat is natuurlijk, omdat je dat doet met je personenauto alleen voor dat ene t-shirt. Dus daar moet je ook altijd rekening mee houden, natuurlijk.
00:14:35
Deborah Sumter: De gebruiksfase blijkt ook minder zwaar te wegen op de totale impact.
00:14:39
Natascha van der Velden: Het feit dat de gebruiksfase minder impact blijkt te hebben dan de productiefase, dat komt voor een heel groot deel ook door de ontwikkeling die de wasmachine heeft doorgemaakt. En wasmachines die zijn gewoon heel veel zuiniger... energiezuiniger geworden. Ehm ja, en als je dus rekent met een een energiezuinige wasmachines, dan komt de impact van het gebruik veel lager uit dan dat je rekent met een hele ouderwetse wasmachine die heel veel energie slorpt, zeg maar. En nou blijkt bijvoorbeeld ook dat in, ja... in een land als China zijn er heel veel mensen die wassen met koud water.. Ja, simpelweg omdat ze geen toegang hebben tot warm water. Maar dan is de impact natuurlijk ook veel lager op het moment dat je met koud water wast. Hoe kouder je wast, hoe minder energie verbruik. Dat heeft altijd minder impact. En als je kijkt over de hele levenscyclus, ehm, dan moet je natuurlijk ook goed kijken naar hoe vaak wordt een artikel gebruikt en hoe vaak wordt het gewassen voordat het wordt weggegooid. En aangezien wij kleding natuurlijk steeds minder lang gebruiken, dus ook minder vaak wassen, drukt die hele gebruiksfase veel minder zwaar op de totale impact.
00:16:10
Deborah Sumter: Ook aandacht voor het meten van sociale impact is van belang. Natascha legt uit wat de stand van zaken is als het hierop aankomt.
00:16:18
Natascha van der Velden: Ja, en als, zoals ik vertelde, kun je de sociale impact ook meten of kwantificeren en zijn daar steeds meer regels voor ontwikkeld, en die zijn nog in ontwikkeling. En bijvoorbeeld, één van de belangrijke dingen die je in kaart kunt brengen is een leefbaar loon. Ook daar zijn steeds meer initiatieven voor en daar heb ik tijdens mijn PhD ook al een... een voorzet voor gedaan samen met Joost Vogtländer om te kijken: nou, ja, wat is nou eigenlijk een... een... fair wage en hoe een reken je dat dan door in het uiteindelijke product... in de sociale impact van het uiteindelijk product? Als je dat kunt doen, ja, dan kun je dus alternatieven vergelijken, bijvoorbeeld als het in het ene land wordt geproduceerd, vergeleken met het andere land. Of zelfs op de ene locatie, met de andere locatie. Dus dat is een voorbeeld van hoe je dat in kaart kunt brengen. Wat we destijds konden berekenen is wat hier bijvoorbeeld een t-shirt en een spijkerbroek meer zouden moeten kosten om de makers voldoende te betalen. Dus het is ongeveer... Een t-shirt zou ongeveer 30 tot 40 cent meer kosten en een spijkerbroek ongeveer 2,50 euro.
00:17:53
Deborah Sumter: Hoe ziet eigenlijk een duurzame textielindustrie eruit?
00:17:56
Natascha van der Velden: Op het moment dat een ontwerper dingen kan ontwerpen en daar zeker... zelfverzekerd over na kan denken en dus zelfverzekerd een product in de wereld kan zetten, en op het moment dat iemand die het maakt daar, ja, ook ook, ja, zelf blij van wordt en er gewoon netjes z'n geld mee kan verdienen en iemand die het draagt helemaal happy is dat die het aan kan hebben, weet je wel. Ja, dat is zo'n... zo'n soort van visie, die ik heel graag, ja, vertel, die die ik heel graag voor me zie. En hoe we daar nou precies moeten komen? Ja, daar, daar moeten we met z'n allen heel hard aan werken en daar is nog heel veel meer onderzoek voor nodig. Daar hebben we ook de consument voor nodig, die meer moet gaan nadenken. Ehm ja, en een heel systeem, wat eigenlijk veranderd moet worden.
00:18:55
Deborah Sumter: Een heel systeem veranderen. Tja, dat hoor je de laatste tijd wel vaker. Waar moeten we beginnen als het gaat om mode en textiel?
00:19:05
Natascha van der Velden: Ja het mooiste zou natuurlijk zijn als je die verbindingen kunt leggen, dus als je de de keten kunt gaan sluiten en gelukkig zijn daar al heel veel initiatieven voor. Ehm, maar het zou mooi zijn als dat zo snel mogelijk plaats kan gaan vinden, en daar zijn natuurlijk heel veel andere partijen ook bij nodig. Ik.. ik denk ook bijvoorbeeld de consument, die netjes z'n spullen inlevert als het aan het einde van het leven is, dus als iets echt op is. Maar ook de politiek, die faciliteert en zorgt dat... dat er een klimaat komt waarin dat allemaal kan plaatsvinden. Ehm ja, dus.. dus het... Ik denk dat een next step nu wel is om al die initiatieven aan elkaar te verbinden en te kijken of je op die manier de cirkel rond kunt maken. Uiteindelijk, ja, moeten partijen bij elkaar zitten, gaan zitten en moeten ze, ja, de stoute schoenen aantrekken en in een buidel tasten en dan dingen gaan doen. Ik denk dat dat, ja, dat dat een een next step is.
00:20:26
Deborah Sumter: Als consument spelen jij en ik natuurlijk ook een rol in het bijdragen aan duurzame mode. Het zou toch gewoon een kwestie moeten zijn van de juiste producten van de juiste merken te kopen. Toch blijft het keer op keer lastig om de juiste keuzes te maken.
00:20:40
Natascha van der Velden: Nou, als je als je het hebt over de consument, dan vind ik dat die vaak een beetje overschat wordt. En dan bedoel ik dat d'r wordt gezegd van de consument kan een keuze maken, dus die maakt een keuze met z'n portemonnee en die moet een keuze maken. Maar ja, die informatie is gewoon zo moeilijk te beoordelen. De informatie die er is, is zo moeilijk te beoordelen door consumenten. Ehm ja, dat het bijna onmogelijk is om goede keuzes te maken. Ja, de de beste keus is niks kopen eigenlijk en ook als het gaat over zo lang mogelijk kleding houden en repareren. Voor repareren heb je best wel veel kundigheid nodig of veel ervaring nodig om kleding te repareren en dat is voor een consument vaak helemaal niet mogelijk. Die ... die heeft de spullen niet om dat te doen. En ehm, ja, dus daar is, denk ik, ook nog wel heel veel te doen. Op het moment dat je zegt van ik wil dat de consument goede keuzes maakt en kleding langer behoudt dan moet je daar echt actief dingen aan gaan doen, want dat kun je niet van een consument verwachten. Nou, d'r zijn websites die informatie geven over merken, maar ja, dat is heel moeilijk ook weer te beoordelen, of dat nou goed is of niet, en die moeten ook weer bijgehouden worden. Dus ja, de vraag is ook of dat gebeurt, dus daarin denk ik dat... Daar gebeurt nu wel veel en daar is ook best wel veel mogelijk, maar heel zwartwit informatie geven, ja, is bijna niet mogelijk. Ik bedoel, bij.. bij bepaalde merken van kleding liggen zowel hele goede als hele slechte items naast elkaar in 't schap en, ja, zorg dan maar dat de consument precies die goede kiest, weet je. Dat is gewoon echt super moeilijk. Ehm, ja en en als het gaat bijvoorbeeld over repareren of dat soort dingen, dat kun je natuurlijk wel faciliteren: goedkoper maken.
00:23:06
Deborah Sumter: Wat voor tips heeft Natascha voor ons als consument om onze kledingkast te verduurzamen.
00:23:13
Natascha van der Velden: Om te beginnen denk ik dat het goed is als je als consument, voordat je op pad gaat, eerst eens even kijkt wat je allemaal nog in de kast hebt hangen, want ja, vaak liggen daar toch allemaal dingen die je lang niet hebt gekeken... of niet hebt bekeken of hebt gedragen. En als je dan iets gaat kopen, ja, kun je best wel goed onderzoeken waar je gaat kopen. En ehm of je ook weet waar die kleding dan vandaan komt en of de kwaliteit bijvoorbeeld goed is. En als je dan iets koopt, ja, kijk dan ook hoef je daar echt behoefte aan hebt en dat je echt denkt van: Nou, ja ga ik dit nog voor de komende paar jaar dragen, of is het maar voor één keer en kan ik het dus eigenlijk beter laten liggen. En wat ook belangrijk is, is dat je kunt kijken in je... ja, als er kleding is die gerepareerd kan worden, ga die dan repareren of breng 'm weg om te repareren. En wat ik zelf vaak ook doe is als iets na twee of drie keer dragen of wassen al stuk is, dan ga ik gewoon terug naar de winkel en dan, ja, dan ga ik ze dus vertellen dat het slechte kwaliteit kleding is, en dat is natuurlijk ook een signaal naar kledingmerken toe om te zorgen dat hun kwaliteit beter moet worden.
00:24:42
Deborah Sumter: Ik vraag tot slot wat Natascha's call to action is. Waar kun jij als luisteraar haar voor bellen?
00:24:49
Natascha van der Velden: Ik werk zelf ook aan diverse innovaties. Ook materiaalinnovaties, maar ook, ja, meer op het gebied van samenwerking en onderzoek, dus, nou ja, op het moment dat je daaraan mee zou willen werken, dan kun je altijd contact met mij opnemen en nou dan kunnen we kijken of we iets moois kunnen gaan opzetten.
00:25:17
Deborah Sumter: Dit was alweer aflevering 4 van seizoen 3 van Uit de Ivoren Toren. Het LDE Centre for Sustainability bedankt Natascha van der velden voor haar bijdrage. Meer over onze gast vind je op onze website. Meer luisteren? Abonneer je dan op deze podcast via je favoriete podcast app. Tot de volgende!