Het Effect van de Pandemie op Supply Chains

De leveringstekorten van medicijnen en mondkapjes aan het begin van de coronacrisis legden de problemen rondom supply chains goed bloot. Globalisering heeft ervoor gezorgd dat onze producten van steeds verder weg kunnen komen. Tegelijkertijd is er in de wereld een focus op het terughalen van de maakindustrie naar eigen land. Denk dan aan de term 'America First'.

Maar ook dichterbij huis wordt het terughalen van productie als een optie gezien. In een briefadvies schrijft de SER in februari 2021 dat de overheid in tekortsituaties van essentiële producten het terughalen van productie kan bevorderen. Reshoring, heet dat. Maar hoe realistisch is deze strategie eigenlijk?

In deze aflevering ga ik in gesprek met universitair hoofddocent, Rene Kleijn, en junior onderzoeker, Ankita Singhvi. Ik spreek ze over het onderzoek dat ze doen naar het effect van de pandemie op supply chains. Weten zij hoe de supply chains van de mondmaskers die ze dagelijks dragen eruit ziet? En hoe kunnen we voorkomen dat we in de toekomst niet meer verlegen om hulpmiddelen zitten wanneer we die het hardst nodig hebben?

----
Host: Deborah Sumter

Meer informatie: Website Centre for Sustainability

Productie: Klaenk
Artwork: Visual Friday

Transcript

00:00:00
Rene Kleijn: Hoe afhankelijk bent van bepaalde landen, bepaalde regio is voor de aanvoer van grondstoffen die essentieel zijn voor je eigen economische vooruitgang.

00:00:14
Deborah Sumter: Mijn naam is Deborah. In deze podcast ga ik in gesprek met wetenschappers ik wil weten waar ze mee bezig zijn en hoe hun onderzoek de samenleving raakt. Wat is de link met de echte wereld?

00:00:30
Rene Kleijn: Het gaat niet alleen maar over het bouwen van nieuwe mijnen, het gaat ook over het zorgvuldig omgaan met grondstoffen wanneer ze in de economie zijn, zodat ze niet meer meteen verdwenen in het afval.

00:00:40
Deborah Sumter: Je luistert naar Uit de Dvoren Toren. Ongeveer een jaar nadat het coronavirus Nederland trof, zijn de gevolgen van de pandemie nog steeds voelbaar. Naast het effect op de gezondheid, de invloed op nieuwe omgangsvormen, het digitaal werken en de invoering van de avondklok heeft de corona crisis ook invloed op, bijvoorbeeld supply chains. Denk dan aan het leveringstekort van mondkapjes en medicijnen aan het begin van de COVID-pandemie. In deze aflevering ga ik in gesprek met universitair hoofddocent, Rene Kleijn, en junior onderzoeker, Ankita Singhvi. Ik spreek ze over het onderzoek dat ze doen naar het effect van de pandemie op supply chains. Hoe kwetsbaar zijn supply chains en wat kunnen we doen om leveringstekorten van producten tegen te gaan in de toekomst?

00:01:38
Rene Kleijn: Mijn naam is Rene Kleijn. Ik ben universitair hoofddocent hier bij het CML bij de universiteit Leiden en ik doe onderzoek naar het metabolisme van de maatschappij en hoe je die in de richting van meer duurzaamheid kan kan sturen. Metabolisme van de maatschappij moet je eigenlijk zien, zoals een arts kijkt naar het metabolisme van z'n patiënt, kijken wij als industrieel ecologen, zoals we onszelf noemen, naar het metabolisme van de maatschappij, en recent is mijn onderzoek vooral gericht op de materialen en de grondstoffen die we nodig hebben voor de energietransitie.

00:02:10
Ankita Singhvi: So, my name is Ankita Singhvi. I'm a researcher at the Environmental Institute in Leiden as well.

00:02:15
Deborah Sumter: In deze aflevering doen we het net even iets anders dan je van ons gewend bent. Onze gast Ankita verstaat Nederlands, maar zal in het Engels antwoorden, omdat ze zich hier net wat vrijer in voelt.

00:02:27
Ankita Singhvi: I work within the Circular Industries Hub for Centre for Sustainability, looking into global supply chains and what the effects of COVID-19 has been on then.

00:02:37
Deborah Sumter: In deze aflevering zal vaak het woord supply chain voorbijkomen, Maar wat bedoelen we nou eigenlijk wanneer we net hebben overigens supply chains?

00:02:45
Rene Kleijn: Oké, ehm, ja we praten in deze context natuurlijk heel veel over supply chains, toevoerketens en dat betekent eigenlijk dat je als je kijkt naar hoe een product wordt gemaakt, dan zie je dat heel veel van de onderdelen van die producten en daar weer de materialen die gebruikt worden voor die onderdelen en de de grondstoffen die gebruikt worden om de materialen te maken voor die onderdelen, zeg maar, dat is een hele keten eigenlijk van van bedrijven, en dat kan over de hele wereld verspreid zijn. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de magneten die in in windmolens worden gemaakt... gebruikt, dan zie je dat de grondstoffen worden vaak gewonnen in een land als China, maar ook in andere landen, zoals in Australië, in de Verenigde Staten, maar als je dan kijkt naar de productie van de magneten zelf, dan zie je dat dat eigenlijk nog meer geconcentreerd is in China. Dat 90% of meer van die magneten eigenlijk in China worden geproduceerd. En die zijn belangrijk voor onze windmolens, maar ook voor onze elektrische auto's. En het is belangrijk om een beeld te hebben van hoe die toevoerketens, die supply chain in elkaar zitten, hè, want voor bijvoorbeeld een ander materiaal dat belangrijk is voor ons, kobalt, dat zit in onze batterijen van elektrische autos, 60% daarvan komt uit de DRC, the Democratic Republic of Congo, maar iets van 80% van de refining zit eigenlijk in China. Dus daar kun je ook zien hoe belangrijk China dan eigenlijk is in die.... als spin het web, eigenlijk in heel veel van die toevoerketens. En ja, daarom is het belangrijk om om een beeld te hebben van wie zijn nou... waar komen de grondstoffen vandaan? Wie zijn de belangrijke operators van die mijnen? Wie zijn de aandeelhouders van die mijnen? Welke producten worden daarvan gemaakt? Of onderdelen worden daarvan gemaakt? Waar worden die gemaakt? En wie zijn daar degene die invloed hebben? En op die manier kun je een beeld krijgen van ja, hoe veerkrachtig is zo'n toevoerketen nou eigenlijk, hè? En waar kunnen problemen ontstaan als er iets zou kunnen gebeuren? Mooi voorbeeld trouwens ja, ik weet niet of dat hier past. Maar is dat we in het verleden, waren we natuurlijk ontzettend afhankelijk van harde schijven in je computer? Nou, die harde schijven werden voor een groot deel allemaal geproduceerd ten noorden van Bangkok in Thailand en op een gegeven moment was daar een grote overstroming en wat je toen merkte is dat de hele wereldmarkt eigenlijk op z'n gat lag. Feitelijk omdat er geen harde schijven mee werden geproduceerd, dus daar kun je zien dat iets, heel simpels zoiets of een haven in Afrika, waardoor heel veel grondstoffen naar het buitenland gaan, bijvoorbeeld dat dat allemaal ja, kwetsbare stukjes zijn, zeg maar van zo'n aanvoerketen. En daarmee kun je dus ook zien, ja, hoe veerkrachtig hoe, hoe, hoe kwetsbaar of hoe weinig kwetsbaar is zo'n toevoerketen. En dat is belangrijk om te weten, als bedrijf natuurlijk. Maar ook als land.

00:05:26
Deborah Sumter: René en Ankita dragen beiden een mondkapje. Ik ben benieuwd of ze mij kunnen vertellen hoe de supply chain van uw mond maskers eruitziet?

00:05:36
Rene Kleijn: Deze is eigenlijk dat is wel... Deze heb ik veel later gekocht eigenlijk. In het begin, toen ik net dacht van: nou, ik wil wel een mondkapje hebben, toen waren die inderdaad nergens meer te krijgen. Toen moest je naar dubieuze Chinese websites om überhaupt een mondkapje te kunnen bestellen. Ik denk dat... Wat ik wel interessant vond touwens is dat dat niet heel lang duurde. Het duurde echt nou misschien een paar weken of een maand of zo voordat ze bij de Action en het Kruidvat, overal te krijgen waren. Maar in het begin, toen, toen dat mondkapjesidee eigenlijk opkwam nadat er natuurlijk eerst altijd werd gezegd dat mondkapjes eigenlijk geen zin hadden, toen was het heel moeilijk om daaraan te komen inderdaad. En ik denk dat ze, ja, ik denk dat ze vrijwel allemaal in China gemaakt zijn eerlijk gezegd. Ik weet niet eens. Staat het erop? Ik zal eens kijken op deze. Het staat er niet op.

00:06:24
Ankita Singhvi: Yeah I find it. So for me getting a mask was kind of.... Or looking back when I was buying my first bunch of masks, I bought these disposable ones, because I was still in this mindset that this was a very temporary situation. It didn't make sence to invest in a nice mask. I would just use them for one or a few weeks. You know we would be moving on. And looking back, this is of course now a ridiculous thought. But when I did get sort of permanent mask that is made out of textiles, I got it froms a friend and it's actually made by her in the Hague. So, funnily enough a very local mask. Althought of course the cotton and the textile probably comes from India or somewhere else. I find it quite nice that it was made very nearby where I live.

00:07:07
Deborah Sumter: Het mondkapje van Ankita, heeft een op het eerste gezicht lokale herkomst, zelfgemaakt door een vriendin uit Den Haag. Ze merkt terecht op dat het katoen en textiel waarschijnlijk van ver weg komen. Mogelijk uit India. Wat heeft de coronacrisis eigenlijk laten zien over de toelevering van producten en materialen van buiten Europa?

00:08:34
Ankita Singhvi: Over the last years or so as COVID-19 hit, it has had a lot of implications for global supply chains. And the reason we call them global supply chains, is because pretty much any material or item that we use has pieces of it beind made or manufactured all over the world. And as good and people stopped movind accross borders in order to hold the pandemic in place this also had implications for the supply chains. and so the movement of goods either stopped or was restricted or disrupted. So we alreayd knew that supply chains were long and sort of scrolled out through many countries, but what we really saw throug the pandemic and what is showed us was that for certain things, like medicines, for masks, but even for things like in the automotive industry for car parts, it had an impact all around the world. There were places, for example where cars had to stop being made, because pieces of them were no longer being moved from SouthEast Asia into Europe.

00:08:35
Deborah Sumter: We weten nu dat de toeleveringsketens steeds langer worden en dat onderdelen die nodig zijn om één product te maken van over de hele wereld komen. Maar welke ontwikkelingen hebben geleid naar de huidige stand van zaken?

00:08:48
Ankita Singhvi: What happend in the last 100 to 200 years, was as transport became cheaper. So, for example trains or later flights, it become possible and easy to move not just entire goods, but pieces of goods from place to place and this in addition with the fact that we had increasing digitalization, so information could also flow more freely. And that al combined with the fact that we were trying to make things as cheaply or as efficiently as possible, meant that it was easier to break down a good into many pieces and make it in different places, then to all do it in one place. So, this kind of interplay between the cheapness... or sorry, the reducing cost of transport, the increasing digitalization and flow of information and more liberalization everywhere means that we had global supply chains increasing everewhere.

00:09:45
Deborah Sumter: Transport werd steeds goedkoper. Daarnaast nam digitalisering toe en werd het makkelijker om goederen tussen verschillende landen te verplaatsen. Allemaal zaken die bijdroegen aan de mondialisering van supply chain. Hadden we dat dan niet al eerder kunnen zien aankomen?

00:10:04
Rene Kleijn: Ja, ik denk dat je in het verleden wel had kunnen zien dat er allerlei momenten zijn geweest waarin er schaarste optrad van bepaalde grondstoffen, bijvoorbeeld. Nou de oliecrisis in de jaren 70 is een heel belangrijk voorbeeld natuurlijk waar je kan zien als je, ja, als in dit geval als Westerse landen heel erg afhankelijk bent van een paar olie exporterende landen. Dat dat natuurlijk ook een enorm machtsmiddel is en dat is op die manier ook gebruikt in die... in die tijd. En dat, ja, dat dat doet je dus nadenken over hoe je supply chains eens in elkaar zitten, moet je niet diversificeren als het gaat om waar je je spullen vandaan haalt, etcetera. Ik denk dat je iets iets dichter bij huis, zeg maar, in 2010 was er een crisis tussen Japan en China. Dat ging dan om zeldzame aardmetalen waarbij China feitelijk van de ene op de andere dag de hele aanvoer, zeg maar, van zeldzame aardmetalen die heel belangrijk zijn voor de industrie, de autoindustrie maar ook andere industrieën, zeg maar, heeft afgesneden omdat er een.. ja vanwege. Het was een heel ingewikkeld verhaal, maar het gaat erom dat hun eilanden tussen Japan en China en daar is een conflict over. De Japanse marine, die had een... een Chinees vissersschip in beslaggenomen de kapitein gevangengezet en daarna ja, van de één op de andere dag stopte die stroom van belangrijke grondstoffen voor Japan. Nou, daar zie je dus ook dat... Ze noemen dat in het Engels heel mooi, weaponizing resources. Waarbij je dus inderdaad zegt van ja, je hebt je.... Hier worden die die grondstoffen echt echt gebruikt? En daar, ja, op dat moment is het ook wel zo geweest dat heel veel.. de ogen open zijn gegaan van heel veel overheden in de wereld. Van ja, die afhankelijkheid 'security of supply; is dan een term die vaak gebruikt wordt van hoe afhankelijk ben je van bepaalde landen, bepaalde regio's voor de aanvoer van grondstoffen die essentieel zijn. Critical material worden die vaak genoemd, die essentieel zijn voor je, voor je eigen economische vooruitgang.

00:11:58
Rene Kleijn: Nou ja, ik ik, ik denk dat je dat in die coronacrisis natuurlijk heel direct hebt gezien. Ik bedoel, daar is natuurlijk helder dat je.. Dat we ineens erachter kwamen dat we iets simpels als een, als een mondmasker en een gezichtsmasker niet niet in Nederland konden maken. Althans dat konden we wel, maar dat deden we niet. Dus op dat moment waren we afhankelijk van van ja, de productie in het in het buitenland. Een ander mooi voorbeeld, denk ik, want het gaat niet alleen over de afhankelijkheid. Dat gaat ook over gewoon hoe die wereldeconomie verweven is. Hoe die productieketens met elkaar verweven zijn en één van de mooiste voorbeelden die ik hoorde, was dat er op een gegeven een interview was met een Nederlandse directeur van een Philips bedrijf in Amerika die daar beademingsapparaten maakte. En het verhaal was daar eigenlijk van: ja, ben je niet.... De vraag was eigenlijk van de interviewer was van ben je niet bang dat Amerika straks al die beademingsapparaten voor zichzelf houdt? Want jullie zijn een wereldwijd exporterend bedrijd. Jullie exporteren ook naar Nederland, maar straks besluit meneer Trump om... om dat allemaal voor zichzelf te houden. Ben je daar niet bang voor? Waarop het antwoord was, en dat vond ik heel intrigerend, dat die.. die man die zei van: ja, dat kan wel zo zijn, dat zou, dat zou de Amerikaanse overheid wel kunnen besluiten, maar dan vergeten ze even dat wij totaal afhankelijk zijn van allerlei onderdelen die van over de heel de wereld komen. En ook nog eens een keer... daar zit weer grondstoffen aan vast die over de hele wereld worden.. uit mijnen komen. Dus je kan niet, je kan dat wel zeggen, maar dat is van hele korte duur, want dan kunnen wij binnen de kortste keren niet meer produceren. Dus daar zie je eigenlijk, ja, die verwevenheid zeg maar in die productieketens die is enorm op dit moment.

00:13:32
Deborah Sumter: In een briefadvies concludeert de SER dat in tekort situaties reshoring kan leiden tot robuustere ketens. Wat is reshoring eigenlijk?

00:13:42
Ankita Singhvi: So reshoring is basically the movement of different parts of the supply chain back into one country or region. So, for example, the manufacturing of a component within a computer could be brought back into a different country, so for example, the Netherlands, to be done here. And this decision to bring it back into 1 country is reshoring or repatriation. And this of course can be done at the beginning of supply chain, so in the creation of good, but it can also be done at the end of supply chain. So, for example if an item has already reached the end of its use and you want to take out the materials from it and reuse them, following the concept of the circular economy, then this can also be seen as a way of reshoring materials back into a region.

00:14:30
Deborah Sumter: Reshoring gaat om het terughalen van de maak- en hergebruik industrie naar het eigen land. Hoe realistisch is het toepassen van deze strategie?

00:14:39
Rene Kleijn: Nou ja, het is een soort van soort van Pavlov reactie, denk ik, van politici om dan te zeggen van oké, als we dan afhankelijk zijn van het buitenland, nou, dan moeten we hier maar gaan doen. Ja, eh, je je kan een heel verhaal houden. Je kan er een hele aparte podcast houden over de de, de voordelen en nadelen van globalisering. Het heeft natuurlijk enorm veel opgeleverd voor de wereldeconomie als geheel. Het... het basisidee dat je producten en diensten daar produceert, waar dat dat waar dat het goedkoopst kan is... is in het voordeel van iedereen eigenlijk in die in de wereldeconomie. Maar waar heel erg over... heel erg over wordt nagedacht op dit moment is is: ja, is het wel verstandig om alle maakindustrie, zeg maar, in het buitenland te laten? Moeten we helemaal geen maakindustrie meer over hebben in Europa? En in Europa wordt daar heel hard over nagedacht. Daar vallen termen als reindustrializing Europe en en en ook technologische onafhankelijkheid die zijn natuurlijk heel erg, heel erg belangrijk van dat je ook wel op eigen benen kan staan in zekere zin. En nu is er toch wel een soort van trend van: ja, kunnen we niet een deel van die maakindustrie in ieder geval weer terughalen naar... naar Europa en en dat SER advies gaat natuurlijk in diezelfde richting van kunnen we die maakindustrie niet terughalen. Ik denk dat daar mogelijkheden voor zijn en dat is ook waarom we dit onderzoek deels zijn begonnen, om ook te kijken van: ja, wat zijn dan... Wat zijn dan de kansen, zeg maar, voor de Nederlandse bedrijven om daar op in te spelen? Vooral is belangrijk om te kijken van waar ligt nou je kracht als als Nederlands bedrijfsleven? Waar zitten je sterke punten? Voor welke maakindustrie maakt het bijvoorbeeld niet zoveel meer uit of er goedkope arbeidskrachten zijn? Want er is ook nog een hele andere trend gaan natuurlijk, en dat is robotisering, artificial intelligence, die natuurlijk eigenlijk nog een golf van globalisering met zich mee zou kunnen brengen. Dus ik denk dat het Nederlandse bedrijfsleven ten eerste zich daarvan bewust moet zijn en dat zich daar ook tegen moet wapenen, zeg maar. Of in ieder geval moeten moet gaan kijken van waar zijn wij kwetsbaar daarvoor? En en waar je dan? En aan de andere kant, dat maakt het ook zo dat die maakindustrie weer voor een deel terug kunnen komen. En dan is het ook weer de vraag van oké, welke maakindustrie kunnen wij hier naartoe halen? Wat.. Waar ligt onze kracht? Nou, ja, kijk als je traditioneel kijkt naar... naar Nederland, wij hebben natuurlijk op dit moment hebben we een hele grote industrie als het gaat om fossiele brandstoffen. Kijk naar de hele, het hele Rotterdamse havengebied. Nou iedereen, voor iedereen is wel helder dat... dat de energietransitie moet gaan gebeuren en de komende 30 jaar dat we van die fossiele brandstoffen af moeten. Nou, daar liggen kansen. Ook risicos natuurlijk voor die bedrijven die nu gebaseerd zijn op fossiele brandstoffen, maar daar liggen ook kansen voor al die bedrijven die je nu bezig zijn met wie renuwable energy. Als het gaat om windparken op zee etc. Maar een ander traditioneel sterk gebied in Nederland is natuurlijk de hele bioscience, hè. We zitten hier op het biosciencepark in leiden met allemaal bedrijven die hè, Janssen en Janssen, Johnson and Johnson, die hier het vaccin maakt, bijvoorbeeld, andere bedrijven die andere vaccins maken. Technologieontwikkelingen op dat gebied. Dus je moet op een gegeven moment ook kijken: van waar ligt je kracht en kun je dan niet alleen maar de kennis hier hebben, maar ook die maakindustrie die daaraan vast.

00:17:55
Deborah Sumter: Welke strategieën kunnen we nog meer inzetten om er zeker van te zijn dat we genoeg grondstoffen hebben in de toekomst?

00:18:02
Rene Kleijn: Ja, het is inderdaad wel... wel grappig als je denkt, nadenkt over de aanvoerketens en supply security dus hoe zeker ben je van de toevoer van de grondstoffen? Dan denk je snel aan inderdaad het bouwen van nieuwe mijnen en en dat wordt in in Europa dus ook gedaan, daar wordt heel erg over nagedacht van kunnen we die grondstoffen niet hier zelf vandaan halen? Maar de grap is natuurlijk dat we heel veel grondstoffen hier hebben, namelijk in de vorm van producten die we importeren, want dat doen we natuurlijk wel. Dus al die grondstoffen, al die materialen, zeg maar, die in de producten zitten die wij gebruiken. Dat is natuurlijk een enorme waardevolle bron voor grondstoffen in de toekomst. En daarom is het zo belangrijk om na te denken over: ja, hoe kunnen we die grondstoffen daar weer uithalen, hoe kunnen we die materialen zo goed mogelijk gebruiken? En dan kom je natuurlijk terecht bij.. bij... bij vooral veel belangrijkere vragen, namelijk: van hoelang gaat een product eigenlijk mee en hebben we dat product eigenlijk wel nodig? En dan kom je bij dingen terecht als het als het ontwerp van producten. Hoe ontwerp je die? Ontwerp je die, zodat ze gerepareerd kunnen worden, of ontwerp die zodanig dat op het moment dat ze stuk zijn, dat je ze meteen moet weggooien en daar hoort ook bij dat je, als je de producten zo ontwerpt dat je de grondstoffen er makkelijk uit kan halen, bijvoorbeeld een batterij makkelijk uit een telefoon of een batterij makkelijk uit een elektrische auto, dan wordt de recycling en het terugwinnen van de grondstoffen natuurlijk ook veel makkelijker. Dus dat ontwerp van die producten en en de richtlijnen die je daarvoor hebt en daar wordt in Europa nu echt wel over nagedacht. We hebben net... Gisteren was dus zo een Right to Repair regeling zeg maar, die in Europa wordt ingevoerd. Helaas alleen voor witgoed heb ik begrepen maar dat dat geeft wel iets aan van dat het, dat... dat Europa daar ook over nadenkt van ja, die grondstoffen die wij hier hebben in de producten, in de urban mine, zoals we dat dan ook wel eens mooi noemen, die zijn natuurlijk ook heel belangrijk en die kunnen ook een belangrijke bijdrage leveren aan het onafhankelijk worden van de invoer van allerlei grondstoffen.

00:19:55
Deborah Sumter: In hun onderzoek kijken Rene en Ankita naar verschillende manieren waarop toeleveringsketens zich in de toekomst kunnen gaan ontwikkelen. Ankita ligt kort de drie belangrijkste scenarios toe.

00:20:05
Ankita Singhvi: So, within our research what we are trying to figure out is where opportunities could lie regardless of which of these direction things take. And so where are also looking into, ok if reshoring is happening, then where doe sit make sense for this to happen and where not? And what are the implications of this? Is it something that's actually useful? And this is a big question, because how do you judge what is good in a supply chain? Is it based on jobs? Is it based on environmental impact? Is it based on what is happening the most in one country? And this question of how to judge it, is still very much a work in progress.

00:20:46
Deborah Sumter: Maar wat hebben bedrijven aan die voorspellingen over de toekomst?

00:20:50
Rene Kleijn: Bedrijven die... die scenario vaak gebruikt, is dat ze zeggen van: ja, we weten niet precies wat de wereld er over 30 jaar uitziet, maar we weten wel dat er verschillende assen zijn, over welke de wereld kan bewegen. Het kan bijvoorbeeld meer nationalistisch worden of meer richting globalisering gaan, en daar zijn allerlei bewegingen zegmaar die mogelijk zijn. En wat die bedrijven dan vaak proberen te doen, is dat ze een overleginsstrategie kiezen waarbij ze in alle hoeken, zeg maar van dat veld, zeg maar, kunnen overleven, want zij... zij weten ook niet waar de wereld naartoe gaat. Niemand heeft die kristallen bol natuurlijk. Dus dat is... Dus ik denk dat dat... dat dat toch vooral belangrijk is, dat je probeert te kijken van nou welke scenarios zijn er en en ja, wat kunnen in dit geval ook Nederlandse bedrijven betekenen in die verschillende scenarios? Waar liggen de kansen? Kijk, hele grote bedrijven zijn met dit soort dingen bezig, zeg maar maar als je kijkt naar naar wat kleinere bedrijven, die hebben vaak ook niet de.. de mankracht en en en misschien ook wel niet de kennis. Dat weet ik niet precies, maar dat ligt er een beetje aan, denk ik, om om dit soort grote bewegingen zeg maar echt daarvan na... daarover na te denken. En te denken van wat betekent dat nou voor ons? Dus ik denk dat het belangrijkste doel van deze studie is om te kijken van kunnen wij die bedrijven daarmee helpen? Kunnen we iets? Op papier zetten waar ze er wat aan hebben, wat ze kunnen lezen en en en is wat breder kunnen nadenken en misschien even de horizon, wat te verleggen naar.. naar wat verdere toekomst, en dan te denken van: Oké, maar als de wereld mogelijk er over 20, 30 jaar heel anders uitziet wat betekent dat voor mijn bedrijf? En hoe kan ik daar nou in ieder geval voorkomen dat ik in de problemen kom? Maar ook wat voor nieuwe kansen vooral zijn er in die... in die nieuwe wereld? En ik denk dat ja, dat dat. Dat is, iets wat wat wat die bedrijven, denk ik, ja, kan helpen, zeg maar, om te overleven, in welke toekomst er dan ook... dan ook komt. Ja.

00:22:40
Deborah Sumter: Eurocommissaris Frans Timmermans die zei vorig jaar: "Every Euro we must invest, must flow into a new economy rather than old structures."

00:22:50
Rene Kleijn: Ik ik zou ten eerste willen zeggen: hear, hear", want ik ben het eigenlijk er ontzettend mee eens en.. en je ziet dat nu natuurlijk ook wel bij de nieuwe regering in de Verenigde Staten, waar ze het hebben over "building back better". Nou, ik denk dat je nu een trend ziet naar... en dat heeft COVID denk ik, heel erg versterkt... van we moeten dingen anders gaan doen. We lopen nu tegen deze crisis aan en in die zin zou je kunnen zeggen dat de corona crisis een soort van voorbode is van de klimaatcrisis, hè. Je ziet nu wat er gebeurt als zo'n wereldwijde crisis om zich heen grijpt, en wat dat betekent voor, ja, gewoon voor gewoon voor iedereen eigenlijk. Nou, dat heeft mensen denk ik, wel bewuster gemaakt van wat de gevolgen zouden kunnen zijn van klimaatverandering. En ook trouwens, je ziet dat nu ook weer met een extreme weers... weersomstandigheden in Texas, bijvoorbeeld, wat duidelijk een.. een connectie heeft met klimaatverandering. Ik denk dat je wat je, wat je, wat je nu ziet is dat.. dat mensen zich daar veel bewuster van zijn en dat het dus heel belangrijk is om dat geld inderdaad te stoppen in het opbouwen van een nieuwe economie die gebaseerd is op hernieuwbare brandstoffen en hernieuwbare energie eigenlijk. Dus dat inderdaad dat hele, ja, dat het uitbannen zegmaar van koolstof uit onze, uit onze energieleveranciers denk ik, is heel erg belangrijk daarin. Dus ik denk dat die energietransitie hier, maar ook in de Verenigde Staten krijgt 'ie nu natuurlijk een boost. China heeft zich ook gecommitteerd aan zero carbon in 2060 dus... dus aan, op alle fronten, zegmaar, gebeurt dat nu en ik denk dat dat, ja, ik ik, ik ben daar een enorm groot voorstander van kan ik alleen maar zeggen eigenlijk.

00:24:33
Ankita Singhvi: And maybe also to add then outside of the climate crisis there is also public health crisis and this is also an important one as well very obviously through COVID-19, but all the issues within it became so much more tangible and so clear an it's not possible or it's not likely that this will be the only pandemic we will see. And so this awareness that changes in the way that we live, changes in the way that we interact with people are likely to continue being dynamic. Not something that is just the same always. This is also an important learning from here and probably something that there should be a lot more investment in.

00:25:11
Deborah Sumter: We sluiten nu af met een call to action van de twee onderzoekers en de vraag is: waar zou hun onderzoek bij gebaat zijn?

00:25:19
Rene Kleijn: Wat we natuurlijk nodig hebben, zeg maar, voor dit... dit onderzoek is ook wel de de.. de medewerking, zeg maar, van de van de bedrijven, want bedrijven die hebben natuurlijk zelf ook niet altijd volledig inzicht in hun aanvoerketens. Dus ze weten ook niet precies... ze weten wel, zeg, maar, je hebt dan verschillende lagen. Zeg maar die eerste laag, waar haal je nou ja, de.. de.. de onderdelen vandaan die die je gebruikt of de grondstoffen vandaan die je gebruikt, zeg maar? Dat weten die bedrijven vaak wel. Maar daarachter zit natuurlijk nog veel meer, zoals we net uitgelegd hebben. Die aanvoerketens zijn heel erg ingewikkeld. Dus wat je in eerste instantie nodig hebt, is natuurlijk gewoon de medewerking van die bedrijven om dat eerste stukje, zeg maar om daarachter te komen. Nou, dan kom je misschien via die toeleveranciers ook nog wel één of twee stapjes verder. Maar het is dus ook wel belangrijk om om, zeg maar breder, dus als bedrijven dat.. dat samen gaan doen, dan krijg je natuurlijk veel meer inzicht in hoe die toeleveringsketens er uiteindelijk uitzien en waar die grondstoffen uiteindelijk vandaan komen, wat de belangrijke onderdelen zijn van die... van die aanvoerketen. En waar je dan op moet letten als je nadenkt over van ja, wat zijn dan de, de, de, de mogelijkheden, zeg maar voor de toekomst? We zijn eigenlijk nog wel op zoek naar bedrijven die willen meewerken en als case study kunnen dienen, denk ik in deze.. in deze studie. Dus als er een bedrijf is, wat wat wat e nu luistert en zegt van: Goh hier hebben wij nog nooit over nagedacht eigenlijk. Of hier weten we eigenlijk maar heel weinig van. Hier zouden we graag meer van willen weten? Nou, laat het ons weten.

00:26:41
Deborah Sumter: Dit was de 1e aflevering van het seizoen 3 van Uit de Ivoren Toren. Het LDE Centre for Sustainability bedankt Rene Kleijn en Ankita Singhvi voor hun bijdrage aan de podcast. Deze podcast is gemaakt door Deborah Sumter voor het Centre for Sustainability. Eindproductie en sound design door Michiel van Poelgeest van Klaenk. Klaenk met ae. Voor meer informatie over ons of onze gasten ga je naar center streepje for streepje, sustainability punt NL. (centre-for-sustainability.nl)